Kara Cuma Nedir?

Kasım ayının son cuma gününe neden kara Cuma denir? Daha da doğrusu, Kara Cuma Nedir? Kara cumanın alışverişle ilişkilendirilmesi, ortaya çıkışı ile doğrudan alakalıdır. Ülkemizde kara cumaya karşı farklı bir bakış açısı var. Orta Doğu’da yer alan diğer tüm ülkelerin hiçbirinde bu olumsuz algı yok. Ülkemizde her şey, sosyal medya üzerinden yükselen birkaç sesle başladı. O vakitten sonra “Müslümanlığa karşı hakaret” içermesi sebebiyle bu alışveriş gününe kara Cuma denilmeye başladığını düşünenler oldu. Ancak elbette gerçek bundan çok farklı. Peki kara cuma nedir?

Şükran gününü takip eden son cumaya neden kara Cuma denir? 1952 yılından beri Amerika Birleşik Devletleri’nde gayri resmi Noel Alışverişi başlangıç tarihi olarak bilinir. Ancak 2005 yılından itibaren bir alışveriş çılgınlığına sahne olmakta. Birçok mağaza, bu tarihlerde yüksek indirimli ürünler satışa sunar ve izdiham yaratan satışlar yaratır. Kara Cuma terimini ortaya ilk atanlar ise, Philadelphia polisidir. Bunun sebebi ise Kara Cuma olayıdır? Peki o gün neler olmuştu?

Kara Cuma Olayı

Kara Cuma, bir kaosu tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Bu, her yıl philadelphia polisinin izin alamayacakları ve ekstra mesai yapmak zorunda kalacakları gündü. Çünkü kara Cuma, izdiham, ölüm ve hırsızlığa demekti. Sıkışan araç trafiği ve bitmek bilmeyen yoğunluk da cabası. İlk olarak 1950 yılında ortaya atılan terim, 1961 yılına kadar kullanıldı. Ancak perakende satışçılar, bu söylemden ötürü rahatsızlardı ve kötü çağrışımından ötürü kullanmayı reddetmişlerdi.

Zamanla kara cumayı bir kâr olarak kullanabileceklerini fark eden perakendeciler, ivmeyi kendi lehine çevirmeye karar verdiler. 1980’lerden sonra “Black Firday” günü, Şükran Günü alışverişlerine yeni bir canlılık kazandırdı. Bu tarihlerden 2000’lerin başına kadar istikrarlı olarak gelişen terim, mağazaların sabah 06:00 saatlerinde açılmasına kadar büyüdü. Ancak daha sonra bu yarış saat sabah 05:00 ve 04:00 saatlerine kadar uzandı. 2011 yılına geldiğimizde Target, Kohl’s , Macy’s , Best Buy ve Bealls gibi bazı mağazalar işi bir uç noktaya taşıdı gece yarısı açılışları yapmaya başladı. Bu, Kara Cuma olayını bir üst seviyeye taşıdı. Bu çılgınlık, gelecek sene boyunca 3 eyalet tarafından hızlı bir şekilde kopyalandı.

2006 yılından günümüze kadar meydana gelen Kara Cuma olaylarında, toplamda 12 kişi ölmüş, 117 kişi de yaralanmıştır. 8 Temmuz 2017 yılında ABD senatosuna gelen bir yasa tasarısıyla, Kasım ayının son Cuma günü tatil ilan edilmiş ve mağazaların bütün açık kalabilmesi resmen sağlanmıştır. Dijitalleşen dünyada Amerikalı perakendeci ve satıcıların dünyaya “sattığı” bu terim kısa süre benimsenmiştir. Bugün Kara Cuma olarak bilinen alışveriş çılgınlığının tarihi bu şekildedir.

Spekülasyonlar

Son yıllarda, 1800’lerde Güney plantasyon sahiplerinin Şükran Günü’nden sonraki gün indirimli olarak köle satın alabileceklerini iddia ederek, geleneğe çirkin bir yakıştırma yapmışlardır. Başlarda bu yakıştırma gerçekçi görünmüş ve Amerika’nın büyük bir bölümü tarafından desteklenmiştir. Ancak zamanla perakende tatilini boykot çağrıları cevapsız kalmış ve temeli olmayan iddialar çürütülmüştür.